Tajfun – czym jest i jak powstaje?

Tajfuny to potężne zjawiska, które co roku niszczą miasta i osiedla w krajach położonych nad oceanami. Te silne cyklony tropikalne powstają nad wodami o temperaturze powyżej 26 stopni Celsjusza i przemieszczają się z prędkością od 74 do ponad 155 mil na godzinę, zdolne do zniszczenia budynków, powodowania zalewów i tragicznych strat w ludziach. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tajfunom – jak powstają, jakie są ich klasyfikację i jakie są największe zagrożenia dla ludzi i infrastruktury. 

Tajfun – co to jest?

Tajfun to inne określenie na bardzo silny tropikalny cyklon – cyklony tropikalne to silne wiry atmosferyczne, które powstają nad oceanami i przemieszczają się w kierunku lądu. Są one zwykle klasyfikowane według siły wiatru, które wywierają. Im silniejszy jest wiatr, tym wyższa jest kategoria cyklonu. Cyklony tropikalne mogą być bardzo niebezpieczne, powodując poważne szkody materialne, zalanie terenów i straty ludzkie. Słowo „tajfun” wywodzi się z chińskiego (táifēng i) i oznacza „wiatr z Tajwanu”.

Definicja według Wikipedii:

Tajfun – lokalna nazwa cyklonów tropikalnych używana we wschodniej i południowo-wschodniej Azji. W tajfunach występuje tzw. oko cyklonu, w którym panuje bezwzględny spokój, nie pada deszcz i nie ma wiatru. Miejsce znajdujące się w oku cyklonu jest przez ok. 1 godzinę odcięte od sztormu.

Jak powstają tajfuny?

Tajfuny powstają nad oceanami na półkuli południowej i północnej, zwykle niedaleko równika. Aby powstał tajfun, potrzebne są określone warunki, w tym:

• Wysokie temperatury wody w oceanie: Tajfuny powstają nad wodami o temperaturze powyżej 26 stopni Celsjusza. Ciepła woda jest potrzebna, aby umożliwić parowanie i tworzenie się chmur.
• Wysoki poziom wilgotności: Wysoki poziom wilgotności jest potrzebny, aby chmury mogły skutecznie przemieszczać się i tworzyć deszcz.
• Brak silnych wiatrów związanych z ruchem obrotowym Ziemi: Silne wiatry związane z ruchem obrotowym Ziemi mogą rozproszyć chmury i zapobiec tworzeniu się tajfunów.
• Brak silnych prądów zimnych: Prądy zimne mogą chłodzić powietrze i zapobiegać tworzeniu się chmur.

Kiedy te warunki są spełnione, chmury zaczynają się skupiać i tworzyć się wir. Wir rozpoczyna się jako niskie ciśnienie i zaczyna przemieszczać się nad oceanem. W miarę jak wir przemieszcza się, ciśnienie wewnątrz wiru spada, a wiatr zaczyna przyspieszać. W końcu wir osiąga prędkość tajfunu i zaczyna przemieszczać się w kierunku lądu.

Jakie są różnice pomiędzy huraganem, orkanem, cyklonem a tajfunem?

Huragan, orkan, cyklon i tajfun to różne nazwy dla tego samego zjawiska atmosferycznego, czyli silnego tropikalnego cyklonu. Różnica polega na tym, gdzie taki cyklon powstaje i jak jest nazywany.

• Huragan jest nazywany cyklonem tropikalnym, który powstaje nad oceanami w rejonie wokół wybrzeży Ameryki Północnej, w tym w rejonie Morza Karaibskiego i Morza Śródziemnego.
• Orkan to nazwa cyklonu tropikalnego, który powstaje nad oceanami w rejonie wokół Europy i Azji.
• Tajfun jest nazywany cyklonem tropikalnym powstałym głównie w rejonie wokół Azji i Oceanu Spokojnego.
• Cyklon tropikalny to ogólna nazwa dla silnego cyklonu powstałego nad oceanami na półkuli południowej i północnej.

Warto zauważyć, że różnica między tymi terminami dotyczy głównie regionów geograficznych, w których powstają, a nie różnic w siły lub skutków cyklonów. Wszystkie te terminy odnoszą się do silnych tropikalnych cyklonów i mogą powodować poważne szkody.

Klasyfikacja tajfunów – ile i jakie kategorie możemy wyróżnić?

Klasyfikacja Saffira-Simpsona jest najczęściej używanym systemem klasyfikacji tajfunów na świecie. Została opracowana w 1971 roku przez Herberta Saffira i Roberta Simpsona, którzy byli pracownikami Narodowego Centrum Oceanicznego i Atmosferycznego (National Oceanic and Atmospheric Administration, NOAA). Celem tej klasyfikacji było umożliwienie ludziom lepszego zrozumienia siły tajfunów i ich potencjalnych skutków.

Klasyfikacja Saffira-Simpsona składa się z pięciu kategorii, od 1 do 5, na podstawie prędkości wiatru. Kategoria 1 oznacza najsłabszy tajfun, z prędkością wiatru od 74 do 95 mph (119-153 km/h), natomiast kategoria 5 oznacza najsilniejszy tajfun, z prędkością wiatru powyżej 155 mph (249 km/h).

System Saffira-Simpsona jest używany przez meteorologów na całym świecie, w tym przez NOAA i amerykańskiego Centrum Kontroli Huraganów (National Hurricane Center). Jest to ważne narzędzie do prognozowania skutków tajfunów i ostrzeżeń przed nimi.

Kategoria	Prędkość wiatru (mph)	Prędkość wiatru (km/h)
1	74-95	119-153
2	96-110	154-177
3	111-130	178-209
4	131-155	210-249
5	>155	>249

Jakie zniszczenia może spowodować tajfun?

Tajfuny mogą spowodować ogromne zniszczenia, zarówno w zakresie infrastruktury, jak i strat w ludziach. Wiatr osiągający prędkość od 74 do ponad 155 mil na godzinę jest w stanie zniszczyć budynki, zerwać dachy, powalić drzewa i zniszczyć drogi. Woda powodziowa, która zwykle towarzyszy tajfunom, może zalać tereny i uszkodzić lub zniszczyć budynki, mosty i inne obiekty infrastruktury.

Ważne jest również, aby śledzić prognozy meteorologiczne i przestrzegać zaleceń władz dotyczących ewakuacji i innych środków bezpieczeństwa. Warto pamiętać, że najważniejsze jest bezpieczeństwo, dlatego ważne jest, aby słuchać wskazówek i instrukcji władz i ekspertów.