Czy kiedykolwiek widziałeś, jak spokojne jezioro zamienia się w morderczy ocean w ciągu zaledwie kilku minut? Czy słyszałeś o nagłych wiatrach, które niosą ze sobą ogromne fale i grożą przewróceniem nawet największych jednostek? Takie zjawisko nazywa się białym szkwałem i jest jednym z najniebezpieczniejszych zjawisk atmosferycznych na wodach śródlądowych i przybrzeżnych. W naszym artykule postaramy się przybliżyć to zjawisko i opowiedzieć, jak zachować się w jego trakcie, aby uniknąć niebezpieczeństwa.
Spis treści:
Czym jest szkwał?
Szkwał to intensywny, ale krótkotrwały wiatr, charakteryzujący się wysoką prędkością. Jego powstanie jest związane z dużą różnicą temperatur między masami powietrza, które się ze sobą stykają. Zazwyczaj szkwał wieje w pobliżu chmur burzowych, choć istnieją wyjątki, takie jak biały szkwał. Ten rodzaj szkwału jest równie gwałtowny, ale nie wiadomo, kiedy się pojawi. Może zaskoczyć, gdy jest jasne niebo. Nazwa białego szkwału odnosi się do grzywy fal, które pojawiają się na powierzchni wody, mimo że nie ma chmur. Te fale mogą ostrzegać żeglarzy przed nadchodzącym szkwałem. Białe szkwały zdarzają się stosunkowo często na wodach.
Definicja Szkwału według Wikipedii:
Szkwał – nagły wzrost prędkości wiatru o co najmniej 8 m/s od prędkości początkowej powyżej 10 m/s. Może osiągać do 9 stopni w skali Beauforta. Szkwał trwa krótko, do kilku minut i może nieść ze sobą śnieg lub deszcz. Powstaje zazwyczaj tam, gdzie stykają się dwie masy powietrza o dużej różnicy temperatur.
Biały szkwał na Mazurach
Czasami burze są małe, ale czasami mogą obejmować całe regiony, tak jak miało to miejsce 21 sierpnia 2007 roku na Mazurach. Wtedy pojawiła się silna burza wielokomórkowa związana z frontem szkwałowym, a największa prędkość wiatru została zanotowana w Mikołajkach – wynosiła ona 35 m/s, czyli 126 km/h. Biały szkwał na jeziorach mazurskich zabił wtedy 12 osób, przewracając ponad 40 łodzi i żaglówek, a fale na jeziorach sięgały trzech metrów. Po nawałnicy z wody wyłowiono 70 osób.
Inne potwierdzone przypadki istnienia białego szkwału
Biały szkwał jest winny wielu tragedii na morzu, w tym zatonięcia szkunera Hunter Savidge na jeziorze Huron w 1899 roku i szkunera Albatros w maju 1961 roku. W 1932 roku na Bałtyku żaglowiec Niobe został przewrócony do góry dnem przez szkwał o sile 8-9 B, w wyniku czego zginęło 69 osób. W późniejszych czasach, zatonięcie 121-tonowego szkunera Pride of Baltimore w rejonie Karaibów w maju 1986 roku przypisuje się białemu szkwałowi, który uderzył w statek z prędkością 150 km/h.
Biały szkwał – co to jest?
Chociaż nazwa “biały szkwał” może wprowadzać w błąd, zdefiniowanie tego zjawiska nie jest łatwe. Nie występuje ono bowiem w “Słowniku meteorologicznym” Polskiego Towarzystwa Geograficznego i Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Aby wyjaśnić, czym jest biały szkwał, trzeba korzystać z zagranicznych źródeł.
Według “Słownika meteorologicznego Amerykańskiego Towarzystwa Meteorologicznego“, mówimy o białym szkwału, kiedy przed pojawieniem się silnego wiatru nie ma na niebie ciemnych, burzowych chmur. W takiej sytuacji niebo pozostaje bezchmurne, a jedynymi oznakami białego szkwału są unoszące się w powietrzu krople wody oraz fale pokryte białą pianą. Ewentualnie mogą pojawić się jasne chmury.
Podsumowując: Biały szkwał to gwałtowny wiatr, który powoduje powstawanie mgły unoszonych kropelek wody oraz białych, rozpryskujących się fal. Charakterystyczne dla białego szkwału jest to, że nie towarzyszą mu ciemne, burzowe chmury (w przeciwieństwie do “Czarnego Szkwału”).
Definicja Białego Szkwału według Wikipedii:
Biały szkwał – nagły i porywisty wiatr, rodzaj szkwału. Według Słownika Meteorologicznego Amerykańskiego Towarzystwa Meteorologicznego nazwa “biały szkwał” (ang. “white squall”) jest związana z faktem, że chmury burzowe, normalnie obserwowane na niebie przed przyjściem silnego wiatru, nie są obserwowane w wypadku białego szkwału. Szkwał przychodzi z jasnego nieba i jest dla obserwatora nagły.
Biały szkwał: jak się zachować w jego trakcie?
Biały szkwał to nagłe i gwałtowne zjawisko atmosferyczne, które może zaskoczyć każdego, w tym żeglarzy i kajakarzy. Oto kilka wskazówek, jak się zachować w trakcie białego szkwału:
- Przygotuj się z wyprzedzeniem – sprawdź prognozę pogody, by mieć świadomość możliwości wystąpienia białego szkwału.
- Bądź czujny – jeśli zauważysz szybkie i gwałtowne zmiany w warunkach pogodowych, np. pojawienie się białych fal lub nagłe spadki temperatury, być może zbliża się biały szkwał.
- Przede wszystkim zamknij otwarte luki i bulaje. Należy także upewnić się, że wszystkie przedmioty są odpowiednio zabezpieczone. Załoga powinna mieć na sobie kamizelki ratunkowe i pozostać na pokładzie. W przypadku, gdy łódź przewróci się, nikt nie powinien pozostać uwięziony pod nią.
- Obejmij silnie ster i żagle – unikaj ryzyka przewrócenia się łodzi lub kajaka. Zmniejsz powierzchnię żagli (lub je zwiń), by zminimalizować narażenie na działanie wiatru.
- Wybierz bezpieczne miejsce – spróbuj dotrzeć do brzegu lub portu, lub wybierz inne bezpieczne miejsce, gdzie będziesz mógł się schronić przed wiatrem.
- Utrzymuj kontakt z innymi – jeśli pływasz w grupie, nie tracisz z oczu innych osób i utrzymuj z nimi kontakt w przypadku jakichkolwiek problemów.
- Zachowaj spokój – biały szkwał jest groźnym zjawiskiem, ale panika może tylko pogorszyć sytuację. Zachowaj spokój i przestrzegaj zasad bezpieczeństwa, aby zminimalizować ryzyko wypadku.
Źródła:
- https://www.national-geographic.pl/artykul/bialy-szkwal-co-to-jest-jak-czesto-wystepuje-i-jak-sie-zachowac-w-jego-trakcie
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Bia%C5%82y_szkwa%C5%82
- https://en.wikipedia.org/wiki/Niobe_(schooner)
- https://www.tawernaskipperow.pl/czytelnia/slownik/szkwal/6182
