Chociaż piorun wydaje się rzadkim zjawiskiem, to faktycznie Ziemia jest stale bombardowana przez pioruny. W każdej chwili na naszej planecie zachodzi około 2 tys. burz, z których może bić nawet kilkadziesiąt piorunów na sekundę. Zjawisko to występuje częściej, niż nam się wydaje, ale dzięki dużej powierzchni Ziemi oraz jej ogromnej przestrzeni, nie zawsze je zauważamy.
Spis treści:
Co to jest piorun i grzmot?
Piorun to silne zjawisko elektryczne, które pojawia się w atmosferze w postaci błyskawicy. Jest to wyładowanie elektryczne o bardzo dużej energii, które przemieszcza się w powietrzu z prędkością bliską prędkości światła.
Według Wikipedii:
Piorun – w meteorologii jest to bardzo silne wyładowanie elektrostatyczne w atmosferze powstające naturalnie, zwykle towarzyszące burzom.
Grzmot to dźwięk, jaki powstaje w wyniku rozprzestrzeniania się fali dźwiękowej w atmosferze po wyładowaniu elektrycznym. Grzmoty są głośne i mogą być słyszane na duże odległości. Są one zwykle większe i głośniejsze niż dźwięki innych zjawisk atmosferycznych, takich jak deszcz czy wiatr, dlatego są dobrze słyszalne w czasie burzy.
Czym się różni piorun od błyskawicy?
Błyskawica i piorun to dwa różne zjawiska związane z wyładowaniami elektrycznymi w atmosferze. Piorun to wyładowanie elektryczne o dużej energii, które przemieszcza się w powietrzu z prędkością bliską prędkości światła. Błyskawica to widoczne światło, które powstaje w wyniku wyładowania elektrycznego. Innymi słowy, piorun to zjawisko elektryczne, a błyskawica to jego widoczny efekt.
Jak powstają pioruny?
Pioruny powstają w wyniku wyładowań elektrycznych w atmosferze. Gdy chmury zbierają duże ilości elektryczności statycznej, a w wyniku różnic potencjałów dochodzi do wyładowania między chmurami lub między chmurami a ziemią. Elektrony przemieszczają się w powietrzu z dużą prędkością, tworząc wyładowanie elektryczne o dużej energii, zwane piorunem. Kiedy elektrony przemieszczają się w powietrzu, tworzą także światło, które widzimy jako błyskawicę.
Jakie są rodzaje piorunów?
Możemy podzielić je według kształtów jakie przyjmują:
- Pioruny liniowe to rodzaj wyładowania elektrycznego, które wygląda jak liniowa plamka na niebie. Są one spowodowane przez różnicę potencjałów elektrycznych pomiędzy chmurami a ziemią i mogą mieć długość od kilku do kilkudziesięciu kilometrów.
- Pioruny paciorkowe to rodzaj wyładowań elektrycznych, które wyglądają jak krótkie, mocno skondensowane błyski. Są one spowodowane przez różnicę potencjałów pomiędzy poszczególnymi chmurami i mogą być bardzo silne, nawet kilkakrotnie silniejsze niż pioruny liniowe.
- Pioruny kuliste to rodzaj wyładowań elektrycznych, które wyglądają jak kulista plamka na niebie. Są one spowodowane przez różnicę potencjałów pomiędzy chmurami a ziemią i mogą mieć średnicę od kilku do kilkudziesięciu metrów. Są one znacznie mniej powszechne niż pioruny liniowe i paciorkowe.
Burza – w co najczęściej uderzają pioruny?
Pioruny najczęściej uderzają w przedmioty, które są wysokie i metalowe, takie jak budynki, wieże, maszty, drzewa i linie elektryczne. Pioruny wybierają te przedmioty, ponieważ są one dobrymi przewodnikami elektryczności i umożliwiają swobodne przemieszczanie się elektronów w powietrzu. Pioruny rzadko uderzają w ludzi, ale jeśli już to się stanie, najczęściej dzieje się to w przypadku osób, które znajdują się w otwartych przestrzeniach lub w pobliżu wysokich przedmiotów, takich jak budynki lub drzewa.
Jakie są najczęstsze skutki uderzeń pioruna?
Najczęstszymi skutkami uderzenia pioruna są pożary i uszkodzenia elektryczne. Piorun może powodować pożary w budynkach i lasach, a także uszkadzać linie energetyczne, transformatory i inne urządzenia elektryczne. Pioruny mogą również spowodować awarie systemów telekomunikacyjnych i innych urządzeń elektronicznych.
Uderzenie pioruna może również być bardzo niebezpieczne dla ludzi i zwierząt. Może spowodować obrażenia i zranienia, a nawet śmierć. Dlatego należy zachować ostrożność podczas burzy i unikać znajdowania się w otwartych przestrzeniach lub w pobliżu wysokich budynków lub drzew. W razie potrzeby należy udać się do budynku lub samochodu, które mogą stanowić ochronę przed uderzeniem pioruna.
Porażenie piorunem nie jest czymś, co dzieje się często, ale mimo to każdego dnia na świecie około 80 osób zostaje porażonych prądem elektrycznym. W Polsce liczba ta jest nieco niższa i wynosi około 3-5 osób rocznie. Większość ludzi (80-90%), którzy zostają porażeni piorunem, dochodzi do zdrowia, ponieważ organizm ma zdolność do regeneracji po takim wstrząsie. Mimo to, uderzenie pioruna może być bardzo niebezpieczne i należy unikać znajdowania się w miejscach, gdzie może do niego dojść.
Jaką temperaturę może mieć piorun?
Pioruny są jednymi z najgorętszych zjawisk w przyrodzie. Temperatura na końcu błyskawicy może sięgać nawet 30 000 stopni Celsjusza, co jest kilkakrotnie większa niż temperatura Słońca. Pioruny są tak gorące, ponieważ wyładowanie elektryczne przemieszcza się w powietrzu z bardzo dużą prędkością, co powoduje intensywne ogrzanie powietrza i tworzenie wysokiej temperatury. W wyniku tego powstaje błyskawica, która jest widocznym dowodem na obecność pioruna.
