Czy zdarzyło Ci się kiedyś patrzeć w niebo i dostrzec dziwny krąg światła wokół Słońca lub Księżyca? To zjawisko nazywa się halo i jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej fascynujących zjawisk optycznych. Halo jest często mylone z tęczą, ale różni się od niej zarówno sposobem powstawania, jak i wyglądem. Dlaczego powstaje halo i jakie czynniki wpływają na jego wygląd? Przeczytaj dalej, aby poznać odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z tym fascynującym zjawiskiem.
Spis treści:
Zjawisko optyczne halo – co to jest?
Zjawisko optyczne halo jest związane z załamaniem i odbiciem światła na kryształkach lodu znajdujących się w atmosferze. Powstaje ono w wyniku rozproszenia światła słonecznego przez kryształki lodu, które tworzą w powietrzu pływające chmury lub mgłę.
Kryształki lodu mają zwykle kształt sześciokątów lub płaskich kolistych tarczek, które ustawione są w różnych kierunkach. Światło słoneczne, przechodząc przez te kryształki, ulega załamaniu, odbiciom i rozproszeniu, co powoduje powstawanie różnych efektów optycznych.
Może cię zainteresować: Ognie świętego Elma – czym są i jak powstają?
Halo pojawia się najczęściej wokół Słońca lub Księżyca. Składa się z jasnych kolistych pierścieni, które otaczają obiekt niebieskawy lub biały. Pierścienie te są skutkiem rozszczepienia światła słonecznego na składowe barwy (tak jak w przypadku tęczy), a ich rozmiar i intensywność zależą od rozmiaru i kształtu kryształków lodu oraz kąta padania światła.
Definicja według Wikipedii:
Halo (gr. hálos, „tarcza słoneczna”) – zjawisko optyczne zachodzące w atmosferze ziemskiej obserwowane wokół tarczy słonecznej lub księżycowej, jest fotometeorem. Jest to świetlisty, biały lub zawierający kolory tęczy (wewnątrz czerwony, fioletowy na zewnątrz), pierścień widoczny wokół słońca lub księżyca.
W okolicach pierścieni halo często pojawiają się również łuki o mniejszej intensywności, zwane parheliami, które występują na przeciwległych stronach od Słońca lub Księżyca. Można również zaobserwować tzw. słup słońca lub księżyca, czyli pionowe pasma światła, które biegną w górę i w dół od obiektu.
Warto zaznaczyć, że halo nie jest jedynym zjawiskiem optycznym związanym z lodowymi kryształkami w atmosferze. Innymi znanymi zjawiskami są m.in. parhelia (także nazywane psimi ogonami), tęcza lodowa czy kolumny świetlne.
Zjawiska związane z rozpraszaniem światła na kryształach lodu
| Numer | Symbol | Opis |
| 1 | halo 22° | (małe halo) krąg na niebie o promieniu kątowym 22° |
| 2 | słońce poboczne (parhelion) | jasne obszary na przecięciu kręgu parhelicznego i halo |
| 3 | słup słoneczny | pionowy słup powyżej i poniżej Słońca |
| 4 | krąg parheliczny | poziomy krąg przechodzący przez Słońce |
| 5 | łuk okołozenitalny | tęczowy łuk ponad Słońcem wokół zenitu |
| 6 | łuk styczny i halo opisane | łuki na zewnątrz halo z boku i na górze |
| 7 | halo 46° | (wielkie halo) koło o promieniu 46° |
| 8 | podsłońce | jasne miejsce poniżej horyzontu |
Kiedy najczęściej możemy zaobserwować zjawisko halo?
Zjawisko optyczne halo jest zjawiskiem, które może pojawić się w różnych warunkach atmosferycznych, ale wymaga obecności kryształków lodu w powietrzu. Zazwyczaj najlepiej jest obserwować halo w chłodnych, zimowych dniach, kiedy w powietrzu jest dużo wilgoci, a temperatura jest poniżej zera stopni Celsjusza.
Halo wokół Słońca można zobaczyć najczęściej w godzinach porannych lub wieczornych, kiedy Słońce jest nisko na horyzoncie. Jednak można je również zaobserwować w ciągu dnia, szczególnie w przypadku chmur lodowych.
Halo wokół Księżyca jest zwykle łatwiej do zobaczenia niż halo wokół Słońca, ponieważ Księżyc jest słabszym źródłem światła. Można je zobaczyć w dowolnej porze nocy, gdy Księżyc jest widoczny na niebie i atmosfera jest wystarczająco wilgotna, aby powstały kryształki lodu.
Warto jednak pamiętać, że pojawienie się halo nie jest gwarantowane, ponieważ wymaga obecności kryształków lodu w powietrzu. To, czy uda nam się zaobserwować halo, zależy więc od wielu czynników, takich jak wilgotność powietrza, temperatura i rodzaj chmur obecnych na niebie.
Jaką pogodę przepowiada halo?
Niektórzy uważają, że pojawienie się halo wokół Słońca lub Księżyca może być zapowiedzią nadchodzącego deszczu. W rzeczywistości, istnieje pewien związek między halo a pogodą, ponieważ zwykle występują one wraz z wysokimi chmurami, które często pojawiają się przed burzą. Dlatego obserwacja halo może być jednym z czynników, które pozwalają przewidywać pogodę.
