Pioruny przyciągają wieże, drzewa, budynki, a nawet ludzi, ponieważ te obiekty są w stanie zebrać ładunki elektryczne z otoczenia i przyciągnąć w ten sposób wyładowanie atmosferyczne.
Atmosfera Ziemi jest w stanie generować ogromne ładunki elektryczne, w dużej mierze dzięki procesom związanych z przepływem prądów konwekcyjnych w warstwie gazowej otaczającej naszą planetę. Ta energia elektryczna jest gromadzona w chmurach burzowych, które często rozładowują się w postaci wyładowań atmosferycznych, w tym piorunów.
Kiedy te chmury burzowe zbliżają się do ziemi, obiekty na ziemi – takie jak wieże, drzewa i budynki – stają się naładowane przeciwnie do ładunku w chmurze. Ta różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy obiektem na ziemi i chmurą jest na tyle duża, że powoduje przepływ prądu elektrycznego, co z kolei prowadzi do wyładowania atmosferycznego – czyli pioruna – między obiektem na ziemi a chmurą.
Zjawisko to nazywa się efektem korony, który polega na tym, że ostre krawędzie, rogi i szczegóły obiektów na ziemi, takie jak wieże czy drzewa, zwiększają pole elektryczne wokół nich i w ten sposób przyciągają piorun. Dlatego też wieże, drzewa i budynki są częstymi celami piorunów podczas burz.
Warto podkreślić, że pioruny są niebezpieczne i mogą być śmiertelne, dlatego ważne jest, aby unikać przebywania na zewnątrz podczas burzy oraz upewnić się, że budynek, w którym przebywamy, jest dobrze uziemiony.
Spis treści:
Czy telefony przyciągają pioruny?
Wielu ludzi wierzy, że telefony przyciągają pioruny, a to przekonanie często wynika z relacji medialnych o osobach, które korzystały ze smartfonów podczas burzy i zostały porażone piorunem.
Pole elektromagnetyczne generowane przez smartfony jest znikome, dlatego szansa na to, że telefon spowoduje porażenie jest bardzo mała. Naukowcy z Stanford University przeprowadzili badania w tym zakresie i potwierdzili, że prawdopodobieństwo, że telefon komórkowy zostanie uderzony piorunem jest bardzo niskie. Nie ma dowodów na to, że fale radiowe generowane przez telefon mogą przyciągać wyładowania atmosferyczne. Te twierdzenia są całkowicie nieuzasadnione.
Czy należy wyłączyć elektronikę podczas burzy?
Tak, zaleca się wyłączenie elektroniki z sieci elektrycznej podczas burzy, ponieważ urządzenia te mogą być uszkodzone przez wyładowania atmosferyczne lub zakłócenia elektromagnetyczne. W przypadku urządzeń podłączonych do sieci elektrycznej, takich jak telewizory, komputery, drukarki lub ładowarki, należy wyłączyć je z prądu, ponieważ wyładowanie atmosferyczne może spowodować poważne uszkodzenia elektryczne lub pożar.
Jeśli piorun uderzy w stację transformatorową lub napowietrzny kabel średniego lub wysokiego napięcia, energia wyładowania może rozprzestrzenić się na wszystkich urządzeniach podłączonych do sieci i faktycznie spowodować ich uszkodzenie
Podczas burzy najlepiej pozostać w bezpiecznym pomieszczeniu, unikać korzystania z urządzeń elektronicznych i zamykać okna i drzwi, aby zapobiec przedostawaniu się wyładowań do środka.
Jak powstaje burza?
Burze powstają, gdy ciepłe i wilgotne powietrze, które unosi się w górę, spotyka się z chłodnym powietrzem w górze i tworzy warstwę chmur burzowych. Podczas gdy ciepłe powietrze unosi się do góry, ochładza się i skrapla, tworząc krople wody. Te krople łączą się, tworząc większe krople, a następnie granule lodu, tworząc coraz większe chmury burzowe.
W chmurach burzowych występuje duża aktywność elektryczna, w wyniku której ładunki elektryczne gromadzą się w różnych częściach chmury. To powoduje występowanie wyładowań elektrycznych, które można zobaczyć jako błyskawice.
Gdy w chmurze burzowej ładunki elektryczne osiągną wystarczająco wysokie napięcie, wyładowanie atmosferyczne pomiędzy chmurą a ziemią staje się nieuchronne. W wyniku tego wyładowania powstają fale uderzeniowe, które słychać jako grzmoty.
W czasie burzy może także występować silny wiatr, ulewny deszcz i grad. Silny wiatr powstaje, gdy powietrze szybko przemieszcza się z obszaru wysokiego ciśnienia do obszaru niskiego ciśnienia, co powoduje znaczne zmiany ciśnienia powietrza i wiatru.
W przypadku ulewnego deszczu, chmury burzowe mogą gromadzić znaczne ilości wody, która pod wpływem siły grawitacji spada na ziemię w postaci intensywnych opadów deszczu. Grad powstaje, gdy w chmurze burzowej woda krystalizuje się w granule lodu i zaczyna opadać na ziemię jako grad, czyli kule lodu.
