Pustynie w Europie – ile ich jest i gdzie znajduje się największa?

Pustynie nie są pierwszym, co przychodzi na myśl, gdy myślimy o Europie, z jej bujnymi lasami, zabytkowymi miastami i malowniczymi krajobrazami. Jednakże, nawet ten zielony kontynent skrywa suchsze zakątki, które zdumiewają swoim niezwykłym pięknem i surowością. Choć pustynie europejskie nie są tak rozległe jak ich afrykańskie czy azjatyckie odpowiedniki, mają swoją unikatową aurę, która przyciąga podróżników z całego świata. Każda z nich ma swoją własną historię, kształtowaną przez wieki wpływów klimatycznych i ludzkich. Ale ile takich pustyń można znaleźć w Europie i gdzie leży największa z nich? To pytania, które postaramy się wyjaśnić w tym artykule, zabierając czytelnika w podróż po piaskach i wydmach, które urozmaicają europejski krajobraz.

Definicja Pustyni

Pustynia to obszar geograficzny charakteryzujący się bardzo niskimi opadami deszczu, zazwyczaj poniżej 250 mm rocznie, co skutkuje ograniczoną roślinnością. Choć pustynie często kojarzone są z gorącym klimatem i piaskowymi wydmami, mogą występować także w chłodniejszych rejonach i posiadać różne typy podłoża, takie jak żwir czy kamienie. Klasyfikacja pustyni opiera się głównie na ilości opadów, a nie na temperaturze czy typie terenu. W Europie również znajdują się pustynie, choć są rzadziej spotykane niż na innych kontynentach.

Definicja według wiki:

Pustynia – teren o dużej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów. (pl.wikipedia.org/wiki/Pustynia) 

Przegląd Pustyń w Europie

Europa, znana głównie z jej zielonych krajobrazów, historycznych miast i malowniczych wsi, skrywa także egzotyczne zakątki pustynne, które dodają unikatowego uroku kontynentowi. Oto kilka fascynujących przykładów pustyń i półpustyń, które można znaleźć w różnych regionach Europy:

Pustynia Accona, Włochy

Pustynia Accona to półpustynia położona w Crete Senesi, niedaleko Toskanii. Dzięki opadom sięgającym do 24 cali rocznie, obszar ten jest w stanie wspierać życie ludzi i roślin. Wyróżnia się unikatowymi formacjami terenowymi, takimi jak białe i jasne kopuły, które stanowią niezwykłe atrakcje turystyczne w Toskanii​1​.

Olteńska Sahara, Rumunia

Olteńska Sahara to największa pustynia w Europie, pokrywająca obszar ponad 200,000 akrów. Znajduje się w regionie Oltenia i powstała w wyniku znacznej wylesienia w latach 60-tych. Jest to jedyne miejsce w Europie, które ma oficjalne muzeum piasku​1​.

Piaszczyste Wydmy Deliblato, Serbia

Deliblato Sands to największa piaszczysta pustynia w Europie, pokrywająca 300 km kwadratowych. Jest to pozostałość po prehistorycznej pustyni, która powstała po wycofaniu się Morza Panonii. Wydmy Deliblato są domem dla 900 różnych gatunków roślin, z czego niektóre są endemiczne i nie występują nigdzie indziej na świecie​1​.

Pustynia Tabernas, Hiszpania

Pustynia Tabernas, nazywana również niechlubnymi terenami Hiszpanii, jest zwykle uważana za jedyną prawdziwą pustynię w kontynentalnej Europie. Znajduje się w prowincji Almeria, wzdłuż wybrzeża Andaluzji, i pokrywa obszar ponad 280 km kwadratowych. Obszar ten jest popularny wśród ekip filmowych, szczególnie tych produkujących filmy z gatunku western, ze względu na jego podobieństwo do pustyń Ameryki Północnej​1​.

Wyżyny Islandii

Wyżyny Islandii to półpustynia charakteryzująca się unikatowym ukształtowaniem terenu, ponieważ nie opiera się na piasku i ekstremalnych temperaturach, aby zakwalifikować się jako pustynia. Wulkaniczna gleba tego regionu szybko pochłania opady, sprawiając, że obszar ten jest niemalże niezamieszkały​1​.

Pustynia Błędowska, Polska

Pustynia Błędowska jest jedną z niewielu pustyń w Europie Środkowej, położoną w południowej Polsce, znana z swoich pięknych piaskowych krajobrazów​2​.

Pustynia Deliblato, Serbia

Pustynia Deliblato jest największym obszarem piaszczystym w Europie, położonym blisko granicy rumuńskiej, pokrywającym około 300 km kwadratowych terenu​3​.

Największa Pustynia w Europie: Pustynia Tabernas

Choć Pustynia Tabernas nie jest największą pustynią w Europie, zyskała miano “jedynej prawdziwej pustyni” na kontynencie europejskim. Położona w prowincji Almería, wzdłuż wybrzeża Andaluzji w Hiszpanii, Pustynia Tabernas kryje swoje unikatowe piękno na powierzchni ponad 280 kilometrów kwadratowych.

Rozciągający się krajobraz tej pustyni przypomina bardziej amerykański Zachód niż typowy europejski teren, co sprawia, że Pustynia Tabernas stała się popularnym miejscem kręcenia filmów, szczególnie westernów. Na jej terenie można znaleźć miasteczka w stylu Dzikiego Zachodu, które przywodzą na myśl sceny z klasycznych filmów.

Ekstremalne warunki pogodowe są znakiem rozpoznawczym Pustyni Tabernas. Latem temperatury mogą przekraczać 40 stopni Celsjusza, co czyni je najwyższymi w Europie, podczas gdy zimą opady są znikome, a temperatury utrzymują się powyżej punktu mrożenia. Te surowe warunki sprawiają, że ziemia jest jałowa, wspierając jedynie niewielkie życie roślinne i zwierzęce.

Mimo swoich surowych warunków, Pustynia Tabernas jest miejscem o wyjątkowym uroku, które przyciąga miłośników przyrody, filmu i fotografii. Krajobrazy są oszałamiające, a światło słoneczne tworzy spektakularne efekty wizualne na piaskowych wydmach i skalistych formacjach terenu.

Pustynia Tabernas to nie tylko fascynujący skrawek dzikiej przyrody, ale także cenne miejsce z punktu widzenia naukowego i edukacyjnego. Badacze i naukowcy przyjeżdżają tutaj, aby studiować jej unikalne ekosystemy, a turyści mogą dowiedzieć się więcej o procesach i zjawiskach, które kształtują życie na pustyni, podczas wycieczek edukacyjnych oferowanych przez lokalne organizacje.

Z pewnością, Pustynia Tabernas jest nie tylko pięknym przykładem surowości i uroku pustynnych krajobrazów, ale także ważnym miejscem na mapie europejskiej przyrody i kultury filmowej.

Unikatowe Cechy Europejskich Pustyń

Europejskie pustynie, choć nie tak rozległe jak ich afrykańskie czy azjatyckie odpowiedniki, oferują unikatowy wachlarz cech, które sprawiają, że stanowią one fascynujący element krajobrazu Starego Kontynentu.

1. Różnorodność Krajobrazu – Europejskie pustynie przedstawiają różnorodność krajobrazu, od piaskowych wydm Pustyni Błędowskiej w Polsce, po skaliste tereny Pustyni Tabernas w Hiszpanii czy serbskich Deliblato Sands. Każda z nich ma swoje unikatowe ukształtowanie terenu, które jest wynikiem lokalnych warunków geologicznych i klimatycznych.
2. Historia i Kultura – Wiele europejskich pustyń posiada bogatą historię, związaną z lokalnymi kulturami i społecznościami. Na przykład, Pustynia Tabernas była miejscem kręcenia wielu filmów, co przyczyniło się do rozwoju lokalnej kultury filmowej.
3. Zmienność Klimatu – Klimat w europejskich pustyniach może się znacznie różnić. Na przykład, Pustynia Oltenian Sahara w Rumunii jest wynikiem znacznej wylesiania w latach 60., podczas gdy Wyspy Owcze Islandii są unikalnym przypadkiem półpustyni, gdzie gleba wulkaniczna szybko pochłania opady, tworząc surowe, niegościnne warunki.
4. Zróżnicowane Ekosystemy – Europejskie pustynie są domem dla szerokiego zakresu gatunków roślin i zwierząt przystosowanych do trudnych warunków życia. Na przykład, serbskie Deliblato Sands są domem dla 900 różnych gatunków roślin, co pokazuje, że nawet w tych surowych warunkach życie kwitnie.
5. Działania na rzecz Rehabilitacji – Wiele europejskich pustyń jest teraz miejscem działań na rzecz rehabilitacji, aby zapobiec dalszej pustynnieniu i zachować lokalne ekosystemy. Na przykład, w Rumunii rząd zainicjował projekt sadzenia drzew w Pustyni Oltenian Sahara, aby zapobiec dalszemu rozwojowi pustyni i przywrócić życie tej ziemi.
6. Edukacja i Turystyka – Pustynie w Europie oferują unikatowe doświadczenia edukacyjne i turystyczne, umożliwiając naukę o procesach geologicznych, ekosystemach pustynnych oraz kulturze i historii lokalnych społeczności. 

Przez swoją niezwykłość i różnorodność, pustynie Europy oferują bogatą tapecie doświadczeń zarówno dla mieszkańców, jak i odwiedzających, jednocześnie stanowiąc ważne źródło wiedzy i inspiracji dla naukowców, edukatorów i podróżników.

Bibliografia

• WorldAtlas. (n.d.). Deserts of Europe (worldatlas.com)
• Wikipedia. (n.d.). Kategoria:Pustynie w Europie (pl.wikipedia.org)
• KAYAK. (n.d.). Take in the spectacular sights of the deserts in Europe (kayak.co.uk)
• Culture Trip. (n.d.). The Most Spectacular Deserts in the World (theculturetrip.com)