Tornado to jedno z najbardziej destrukcyjnych zjawisk atmosferycznych, które potrafi zniszczyć wszystko na swojej drodze. Aby zrozumieć skalę siły tego zjawiska, specjaliści zaczęli opracowywać narzędzia, które pozwalałyby na jego ocenę. Jednym z najważniejszych z nich jest Skala Fujity, opracowana w 1971 roku przez Tetsuya Fujitę. Skala ta pozwala na określenie siły tornada na podstawie stopnia zniszczenia, jakie może ono spowodować. Przyjrzymy się bliżej temu narzędziu i poznamy przykłady jego zastosowania, dzięki czemu lepiej zrozumiemy siłę i skalę tornada.
Spis treści:
Skala fujity – kto ją opracował, kiedy i dlaczego?
Skala Fujity została opracowana przez Tetsuya Fujitę, japońskiego meteorologa i profesora Uniwersytetu Illinois, w 1971 roku. Fujita był zafascynowany tornadami i ich siłą, dlatego postanowił opracować skalę, która pozwoliłaby na dokładniejsze określenie siły tornada.
Według Wikipedii:
Skala Fujity lub skala Fujity–Pearsona – skala oceniająca poziom intensywności tornad na podstawie zniszczeń zabudowy i rzadziej roślin. Opracował ją w 1971 roku Tetsuya „Ted” Fujita z Uniwersytetu w Chicago, we współpracy z Allenem Pearsonem. Rozwinęli ją w 1973 r. o długość i szerokość ścieżek.
Skala ta składa się z 6 stopni, od F0 do F5, które określają stopień zniszczenia, jakie tornado może spowodować. Stopień F0 oznacza głównie zniszczenia dachów i jest najmniej poważny. Stopień F5 oznacza kompletne zniszczenie budynków i jest najpoważniejszy.
Fujita opracował tę skalę, korzystając z dostępnych mu danych i materiałów dotyczących tornadów, a także na podstawie swoich własnych doświadczeń związanych z badaniem tych zjawisk. Jego skala została szybko uznana za skuteczne narzędzie do określania siły tornada i zaczęła być powszechnie używana przez meteorologów.
Jednakże, skala Fujity została zastąpiona przez Enhanced Fujita Scale (EF-Scale) w 2007 roku. EF-Scale jest bardziej szczegółowa, uwzględnia nowe dane i technologie oraz uwzględnia również zniszczenia budynków mieszkalnych i przemysłowych.
Ulepszona skala Fujity
Enhanced Fujita Scale (EF-Scale) zastąpiła skalę Fujity w 2007 roku, uwzględniając nowe dane i technologie. Wprowadzono w niej ulepszenia, takie jak zwiększenie liczby rodzajów konstrukcji, które mogą być uszkodzone lub zniszczone przez tornado oraz uwzględnienie jakości i solidności konstrukcji. Skala ta również zmodyfikowała szacowane wartości prędkości wiatru na poszczególnych stopniach skali.
Siedem kategorii w kolejności od najmniejszej siły (F6 nie jest używana):
| Skala | Prędkość (w km/h) | Częstotliwość | Zniszczenia |
| EF-0 | 105-137 | 52.82% | Uszkodzenia dachów domów, wyrywane gałęzie drzew |
| EF-1 | 138-178 | 32.98% | Zerwane dachy, przewrócone i zniszczone przyczepy campingowe |
| EF-2 | 179-218 | 8.41% | Zerwane dachy z solidnych konstrukcji, duże drzewa wyrywane z korzeniami, lekkie samochody podnoszone z ziemi |
| EF-3 | 219-266 | 2.18% | Niszczone całe piętra solidnych domów, uszkodzenia dużych budynków, wykolejone pociągi, podnoszone z ziemi cięższe samochody |
| EF-4 | 267-322 | 0.46% | Solidne domy zrównane z ziemią, samochody wyrzucane w powietrze |
| EF-5 | powyżej 322 | 0.05% | Domy o bardzo silnym szkielecie zrównane z ziemią do fundamentów, samochody przenoszone na odległości do 100 metrów, wieżowce ze zdeformowaną konstrukcją |
Kiedy ta skala jest przydatna i używana?
Skala Fujity jest przydatna i używana przede wszystkim w momencie, gdy dochodzi do zniszczeń spowodowanych przez tornado. Po przejściu takiego zjawiska, specjaliści zajmujący się meteorologią oraz ratownicy przeprowadzają oględziny miejsca, aby określić siłę tornada i zakres zniszczeń. Skala Fujity pozwala na określenie kategorii tornada na podstawie stopnia uszkodzenia, co pozwala na lepsze zrozumienie siły i skali zjawiska oraz na przygotowanie odpowiednich działań zaradczych. Skala ta jest używana przez specjalistów z różnych dziedzin, takich jak meteorologia, ratownictwo, ubezpieczenia, a także przez media, aby udzielić informacji publiczności na temat siły i skali zjawiska.
